تأثیر جمعیت و الگوی فضایی کاشت بر خصوصیات رویشی و زایشی گیاه کرچک (Ricinus communis L.)

به منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت بر صفات رویشی و زایشی کرچک، آزمایشی طی سال 1389 در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه انجام گرفت. آزمایش به صورت  طرح کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 3 فاصله ردیف کاشت (60 ‌، 80 و 100 سانتی‌متر) به عنوان کرت اصلی و فاصله  بوته روی ردیف به عنوان فاکتور فرعی (30‌، 40 و 50 سانتی‌متر) بود. در این بررسی صفات طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌های نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد بیولوژیک‌، عملکرد روغن‌، درصد روغن‌، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر فاصله ردیف بر طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌های نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد بیولوژیک‌، عملکرد روغن‌، درصد روغن‌، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه معنی‌دار بود. همچنین اثر فاصله بوته روی ردیف بر ‌طول خوشه اصلی‌، تعداد ساقه فرعی‌، نسبت گل نر به ماده‌، وزن برگ‌، عملکرد بیولوژیک‌، درصد روغن، وزن دانه در خوشه اصلی‌، عملکرد دانه و اجزاء آن مانند کپسول در خوشه اصلی و وزن صد دانه معنی‌دار بود. با توجه به اثر متقابل معنی دار فاصله ردیف کاشت در فاصله بوته روی ردیف‌، بیشترین عملکرد بیولوژیک به فواصل ردیف در بوته 50×30 و بیشترین عملکرد دانه ‌و روغن به فاصله ردیف‌های کاشت 80‌ سانتی‌متر در فاصله بوته ‌روی ردیف 50‌ سانتی‌متر اختصاص داشت. در این آزمایش همبستگی مثبت بین عملکرد دانه و صفت تعداد کپسول در خوشه وجود داشت. با توجه به نتایج بررسی فواصل ردیف 80 در فاصله بوته 50سانتی متر جهت حصول عملکرد دانه و روعن بیشتر قابل توصیه می باشد.